Cách Làm Bún Đậu Mắm Tôm Chuẩn Vị, Cực Ngon Tại Nhà

Nhắc đến ẩm thực Hà Nội, chắc chắn không thể bỏ qua bún đậu mắm tôm – món ăn dân dã nhưng đã đi vào đời sống và trở thành biểu tượng quen thuộc của phố phường Thủ đô. Từ xa xưa, trong thời buổi kinh tế còn khó khăn, người dân Hà Nội đã biết tận dụng những nguyên liệu dễ tìm như bún tươi, đậu phụ rán vàng, chút thịt luộc và bát mắm tôm dậy mùi để tạo nên một món ăn ngon miệng, đủ chất dinh dưỡng.

Mẹt bún đậu “full topping” đủ sức chinh phục cả những thực khách khó tính – Ảnh: Internet

Theo thời gian, bún đậu mắm tôm không chỉ trở thành một nét văn hóa ẩm thực đặc sắc, được người Hà Nội nâng niu và lưu giữ mà còn trở thành món ăn được yêu thích khắp ba miền. Nếu bạn cũng mê món ăn này, hãy cùng Đào Tạo Bếp Trưởng Á Âu khám phá cách làm bún đậu mắm tôm ngon tại nhà qua hướng dẫn chi tiết sau.

Cách Chọn Mua Mắm Tôm Chuẩn Vị

Để có một mẹt bún đậu mắm tôm ngon đúng điệu, khâu chọn mắm tôm đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bạn có thể dựa vào ba yếu tố cơ bản sau đây:

• Màu sắc: Mắm tôm ngon thường có màu sim chín đặc trưng, ánh tím hài hòa tự nhiên. Tránh mua những loại có màu thâm đen bất thường hoặc đỏ sặc sỡ, vì đó có thể là mắm đã để lâu hoặc bị pha thêm phẩm màu.
• Mùi hương: Một loại mắm tôm chất lượng sẽ có mùi thơm nồng vừa phải, dễ chịu chứ không gắt. Nếu mắm tôm có mùi quá nặng, gắt hoặc hôi quá thì chứng tỏ nguyên liệu chế biến không tươi hoặc quy trình bảo quản không đảm bảo.
• Hương vị: Khi nếm thử, mắm ngon sẽ mang vị mặn ngọt hài hòa, hậu vị đậm đà và hương thơm tự nhiên vương lại nơi cuống lưỡi. Tuyệt đối không chọn loại có vị mặn gắt, chát hoặc gây khó chịu.

Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng bạn có thể tìm mua đặc sản mắm tôm của các tỉnh Thanh Hóa, Hải Phòng, Quảng Ninh hay Nam Định – những nơi có lịch sử sản xuất mắm lâu đời với quy trình khắt khe.

Mắm tôm là “linh hồn” của món ăn này nên cần được lựa chọn kỹ càng – Ảnh: Internet

Mẹt Bún Đậu Mắm Tôm Gồm Những Gì?

Mẹt Bún Đậu Mắm Tôm là một món ăn truyền thống của miền Bắc Việt Nam, đặc biệt nổi tiếng ở Hà Nội, thường được trình bày trên một chiếc mẹt tre (hoặc đĩa/khay lớn) với rất nhiều thành phần phong phú và đa dạng.

Các thành phần cơ bản và quan trọng nhất của một mẹt bún đậu mắm tôm đầy đủ bao gồm:

Thành Phần Chính

• Bún: Thường là bún lá (bún được ép thành từng miếng hình chữ nhật hoặc hình vuông nhỏ) hoặc bún sợi.
• Đậu hũ (Đậu phụ) chiên: Đậu được cắt miếng vuông vừa ăn, chiên ngập dầu cho lớp vỏ ngoài giòn rụm, vàng ươm nhưng bên trong vẫn mềm béo, nóng hổi.
• Mắm tôm: Đây là linh hồn của món ăn. Mắm tôm được pha chế cầu kỳ với tắc (quất), đường, ớt và thêm một chút dầu nóng (từ chảo chiên đậu) để đánh bông lên, tạo thành chén nước chấm có vị mặn, ngọt, chua, cay, và mùi thơm đặc trưng.

Lưu ý: Nếu không ăn được mắm tôm, bạn có thể thay thế bằng nước mắm pha chua ngọt hoặc xì dầu (nước tương).

Các Món Ăn Kèm (Topping)

Các món ăn kèm này giúp mẹt bún đậu trở nên phong phú và hấp dẫn hơn, thường có:

• Chả cốm: Một loại chả làm từ giò sống trộn với cốm (gạo nếp non) rồi đem chiên, có vị bùi, thơm đặc trưng.
• Thịt luộc: Thường là thịt chân giò rút xương (giòn dai) hoặc thịt ba chỉ (cả nạc cả mỡ), được luộc chín tới và thái lát mỏng.
• Nem chua rán (hoặc Nem thịt): Nem chua được tẩm bột và rán vàng giòn.
• Dồi sụn (hoặc Dồi lợn): Một món rất được yêu thích, làm từ lòng non nhồi thịt, sụn, rau thơm và gia vị, sau đó đem rán hoặc hấp.
• Các món lòng rán/luộc khác: Tùy quán mà có thêm lòng rán, dồi heo, bao tử heo, gan,…

Rau Ăn Kèm Bún Đậu Mắm Tôm

Rau sống giúp cân bằng hương vị, chống ngán cho món ăn:

• Rau thơm: Các loại rau không thể thiếu như tía tô, kinh giới, húng quế, diếp cá.
• Dưa chuột (dưa leo): Cắt lát mỏng hoặc thái xéo.
• Cà pháo (muối xổi/muối chua): Ăn kèm mắm tôm rất “hợp vị”.

Tóm lại, một mẹt bún đậu mắm tôm đúng điệu là sự tổng hòa của bún mềm, đậu giòn, các loại chả/thịt thơm ngon, và chén mắm tôm đậm đà, ăn cùng các loại rau sống thanh mát.

Cách Làm Món Bún Đậu Mắm Tôm Tại Nhà

Nguyên Liệu Để Làm Bún Đậu Mắm Tôm

Một mẹt bún đậu chuẩn vị thường gồm các nguyên liệu sau:

• Bún lá: 500g
• Đậu phụ: 4 – 5 miếng
• Thịt giò: 300g
• Giò sống: 200g
• Tóp mỡ: 50g
• Thịt nạc xay: 200g
• Cốm dẹp: 150g
• Tắc: 4 trái
• Ớt tươi: 2 trái
• Hành tím và tỏi băm: 30g
• Rau sống: tía tô, kinh giới, dưa leo, xà lách
• Mắm tôm: 50ml
• Gia vị pha mắm: đường, tắc, ớt, dầu ăn

Nguyên liệu cần chuẩn bị để làm một mẹt bún đậu thơm ngon, chuẩn vị – Ảnh: Internet

Hướng Dẫn Làm Bún Đậu Mắm Tôm Chi Tiết

Bước 1: Sơ Chế Nguyên Liệu

Thịt chân giò rửa sạch với muối và gừng để khử mùi, sau đó cho vào nồi nước sôi có thêm chút muối, luộc chín rồi vớt ra, để nguội và thái lát mỏng.

Đậu phụ cắt thành từng miếng vuông nhỏ vừa ăn, thả vào chảo dầu nóng và chiên đến khi lớp vỏ ngoài vàng giòn, bên trong vẫn mềm mịn.

Rau sống gồm tía tô, kinh giới, xà lách, rau húng… nhặt sạch, rửa nhiều lần với nước rồi ngâm nước muối loãng 5–10 phút, để ráo.

Dưa leo rửa sạch, cắt lát vừa để ăn kèm.

Sơ chế các nguyên liệu để làm món bún đậu mắm tôm thơm ngon – Ảnh: Internet

Bước 2: Làm Chả Cốm

Chuẩn bị hỗn hợp gồm giò sống, thịt nạc xay, ít tóp mỡ và cốm dẹp. Thêm hành tím, tỏi băm nhuyễn rồi nêm 1 muỗng cà phê hạt nêm, nửa muỗng canh đường, 1/3 muỗng canh nước mắm và 2 thìa canh dầu ăn. Trộn đều cho các nguyên liệu quyện vào nhau.

Để hỗn hợp nghỉ khoảng 20 phút cho thấm vị, sau đó dùng tay thoa chút dầu rồi vo thành từng viên vừa ăn.

Đun nồi hấp, quét sơ một lớp dầu mỏng dưới đáy để chống dính. Cho chả cốm vào hấp khoảng 15 phút đến khi chín.

Cuối cùng, bắc chảo dầu lên bếp, cho chả vào chiên ở lửa vừa đến khi vàng đều hai mặt, tỏa mùi thơm hấp dẫn.

Chiên chả cốm với lửa nhỏ đến khi vàng đều 2 mặt – Ảnh: Internet

Bước 3: Pha Mắm Tôm

Cho khoảng 4 muỗng canh mắm tôm ra chén, thêm 2 muỗng canh đường, 3 muỗng canh nước cốt tắc, cùng vài lát ớt thái mỏng.

Đun nóng 2 muỗng canh dầu ăn rồi rưới vào bát mắm, dùng muỗng đánh đều đến khi hỗn hợp sủi bọt, dậy mùi thơm đặc trưng.

Bước 4: Trình Bày Và Thưởng Thức

Xếp bún lá, thịt luộc, đậu rán, chả cốm và rau sống lên mẹt lót lá chuối cho đẹp mắt.

Khi ăn, bạn gắp miếng đậu nóng giòn cùng lát thịt mềm ngọt, chấm vào mắm tôm đậm đà rồi ăn kèm với rau sống, bún tươi. Từng hương vị hòa quyện trong miệng, mặn ngọt hài hòa, khiến bạn ăn một lần là nhớ mãi.

Bún đậu mắm tôm là sự kết hợp hoàn hảo của các topping đa dạng – Ảnh: Internet

Cách Ăn Bún Đậu Mắm Tôm

Pha Mắm Tôm Đúng Cách

Mắm tôm là linh hồn của món này. Để ăn ngon và bớt mùi nồng, bạn nên pha mắm tôm với:

• Tắc hoặc chanh: giúp giảm mùi nồng, tạo vị chua dịu
• Đường: cân bằng vị mặn
• Ớt băm, tỏi băm (nếu ăn được cay)
• Dầu sôi hoặc mỡ rán đậu: rưới lên mắm để tạo độ béo, thơm.

Khuấy đều đến khi nổi bọt là mắm tôm đã “chuẩn bài”.

Trình Tự Ăn

Khi ăn, bạn có thể:

• Lấy một miếng bún lá, chấm vào mắm tôm, hoặc
• Gắp đậu hũ chiên, thịt luộc, chả cốm, nem rán, v.v. chấm cùng
• Ăn kèm rau sống như tía tô, kinh giới, dưa leo, rau thơm để giảm vị béo và tăng độ tươi mát

Mẹo Ăn Không Bị Nồng Mùi Mắm

Pha mắm tôm chuẩn vị như trên

Ăn chậm, kết hợp rau thơm để át mùi

Có thể uống trà đá hoặc nước chanh sau khi ăn để giảm mùi

Ngoài Mắm Tôm, Bún Đậu Có Thể Ăn Kèm Với Nước Chấm Gì?

Không phải ai cũng ăn được mắm tôm bởi hương vị khá đặc trưng. Nếu bạn muốn thay thế, vẫn có nhiều loại nước chấm ngon miệng mà không làm mất đi sức hấp dẫn của mẹt bún đậu:

• Nước mắm tỏi ớt: Đây là lựa chọn phổ biến và dễ ăn nhất. Bạn chỉ cần pha 3 muỗng nước mắm ngon với 1 muỗng đường, thêm 1 muỗng nước cốt chanh, khuấy tan rồi cho tỏi ớt băm nhuyễn vào. Vị mặn ngọt cân bằng, chua cay hài hòa, chấm cùng đậu giòn hay thịt luộc đều rất hợp.
• Nước tương: Với những ai thích vị nhẹ nhàng, bạn có thể dùng nước tương nguyên chất hoặc pha cùng một ít đường, chanh và ớt cắt lát. Vị mặn dịu, thanh ngọt, dễ ăn cho cả trẻ nhỏ.
• Tương bần: Đây là đặc sản nổi tiếng của Hưng Yên, có vị đậm nhưng không gắt. Bạn có thể pha thêm chút đường, tỏi, ớt để dậy mùi và dùng làm nước chấm thay thế mắm tôm. Khi ăn cùng bún, thịt và đậu chiên vàng cũng mang đến hương vị rất riêng.

Nhờ những cách biến tấu này, ngay cả khi không ăn được mắm tôm, bạn vẫn có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị hấp dẫn của mẹt bún đậu.

Nếu không ăn được mắm tôm bạn có thể thử nước mắm, nước tương, tương bần – Ảnh: Internet

Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Bún Đậu Mắm Tôm

Đối Tượng Nào Nên Hạn Chế Ăn Bún Đậu Mắm Tôm?

Dù là món ngon nổi tiếng, bún đậu mắm tôm không phù hợp với tất cả mọi người. Những người có hệ tiêu hóa yếu, dễ đầy bụng, người bị bệnh dạ dày, huyết áp cao, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên hạn chế ăn. Ngoài ra, nếu bạn dị ứng hải sản hoặc các loại thực phẩm lên men thì cũng cần lưu ý, thay thế mắm tôm bằng nước mắm tỏi ớt hoặc tương bần để đảm bảo an toàn.

Người có hệ tiêu hóa yếu, cao huyết áp, phụ nữ mang thai nên hạn chế ăn món này – Ảnh: Internet

Có Nên Thường Xuyên Ăn Bún Đậu Mắm Tôm Không?

Bún đậu mắm tôm là món ngon hấp dẫn nhưng không nên ăn quá thường xuyên, bởi mắm tôm là loại gia vị có độ đạm cao, dễ gây khó tiêu nếu ăn nhiều. Tốt nhất, bạn chỉ nên thưởng thức 1–2 lần/tuần. Khi pha mắm tôm, nhớ thêm chanh, đường, ớt và một chút dầu sôi để mùi vị trở nên thơm dịu, dễ ăn và đảm bảo vệ sinh hơn.

Rau Bún Đậu Mắm Tôm Gồm Những Gì?

Rau sống là thành phần quan trọng giúp món bún đậu thêm hài hòa và đỡ ngấy. Thông thường, mẹt bún đậu sẽ có tía tô, kinh giới, rau húng, rau mùi, xà lách và vài lát dưa leo giòn mát. Một số nơi còn chuẩn bị thêm lá sung, lá mơ hoặc các loại rau thơm khác tùy khẩu vị.

Ăn Bún Đậu Mắm Tôm Ngon Nhất Khi Nào?

Bún đậu mắm tôm ngon nhất khi ăn ngay sau khi vừa chế biến xong. Lúc đó, đậu phụ còn nóng giòn, thịt luộc vừa chín tới, bún mềm dẻo và mắm tôm vừa pha dậy mùi hấp dẫn. Nếu để lâu, đậu sẽ bị nguội mềm, mắm tôm mất hương vị, làm món ăn kém ngon. Vì vậy, bạn nên chuẩn bị và thưởng thức ngay để cảm nhận trọn vẹn hương vị của món ăn này.

Bún đậu mắm tôm ngon nhất là khi ăn ngay lúc mới nấu xong – Ảnh: Internet

Mẹt bún đậu không chỉ là một món ăn ngon mà còn là niềm tự hào của ẩm thực Hà Nội. Không cần đến hàng quán, chỉ với vài bước đơn giản, bạn đã có thể tự tay chuẩn bị một mẹt bún đậu mắm tôm chuẩn vị ngay tại nhà để cả gia đình cùng thưởng thức.

Chúc bạn thực hiện thành công món ăn hấp dẫn này dựa trên cách chế biến bún đậu mắm tôm mà Đào Tạo Bếp Trưởng Á Âu vừa hướng dẫn. Nếu muốn học cách chế biến các món ăn Việt đặc sắc khác hãy để lại thông tin trong form bên dưới để được tư vấn khóa học phù hợp nhất nhé!